पालिकापत्र, घोराही । दाङको राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा मानसिक उपचारमा एमइसिटी सेवा थप भएको छ । प्रतिष्ठानमा थपिएको यो सेवा पश्चिम नेपालमा पहिलो हो । पहिले सिधै मानसिक रोगका बिरामिलाई करेन्ट लगाएर उपचार गरिदै आएको बिधिमा परिमार्जन गरेर मानसिक रोग विशेषज्ञ, एनेस्थेसीयोलोजीष्टको विशेष निगरानीमा बिरामीलाई दुखाई नै नहुने गरेर उपचार गरिने छ ।
गम्भीर प्रकारका मानसिक विरामीलाई करेन्ट लगाएर गरिने उपचार पद्धतिलाई मोडिफाइ गरी बेहोश गराएर गर्ने भौतिक उपचारको पद्धति एमइसिटी हो । यसमा विरामीलाई दुख नहुने मनोचिकित्सा विभागका डा सञ्जीव पण्डितले पालिकापत्रलाई जानकारी दिए।
मानसिक रोगीलाई उपचार गर्ने पद्धति औषधि र भौतिक उपचार पद्धति भएको बताउँदै बिरामीलाई पीडा नदिएर उपचार गरिने उनले बताए ।
‘इलेक्ट्रोकन्भल्सिप थेरापीमा न्यूरो केमिकल चेन्ज गर्न न्यूरो मोडुलेशन गरिन्छ । यो करेन्ट लगाएर गरिने उपचार पद्धति हो’– उनले भने– ‘मान्छेले फिल्ममा देखे जस्तो करेन्ट लगाएर भाइब्रेसन दिएर यसमा उपचार हुँदैन । हामीले त मोडिफाइड इसीटी विधि प्रयोग गर्छौं ।’ मुटुको इसीजी जस्तै दिमागको इइजी गर्दा आएको कम्पन मेसिनमा हेर्न सकिने डा. पण्डित बताए । ‘एमइसिटीमा विरामीलाई अपरेशन थियटरमा लगेर बेहोश बनाएर मांशपेशी पनि नचल्ने बनाएपछि दिमागमा इइजी लिड लगाएर मेसिनबाट इइजी हेर्छौं’ पण्डितले भने– ‘लुम्बिनीमा भैरहवापछि राप्ती स्वास्थ्य विज्ञा प्रतिष्ठान दाङमा यो सेवा छ ।’
यस पद्धतिबाट काठमाडौंलगायत अन्य ठाउँमा उपचार गर्दा तीन हजार रुपैयाँदेखि माथि पर्नेमा प्रतिष्ठानमा एक हजार पाँच सयमा उपचार हुने प्रतिष्ठानले जनाएको छ । साविक राप्तीका कुनै पनि जिल्लाका बिरामीलाई उपचार गर्न बाहिर जानुनपर्ने डा पण्डित बताउछन । गम्भीर प्रकारका मानसिक रोगीलाई उपचार गर्न प्रतिष्ठानमा १० बेडको वार्ड सञ्चालनमा ल्याएको छ ।
‘एमइसिटी’ उपचारमा मनोचिकित्सा विभागका डा सञ्जीव पण्डितसहित एनेस्थेसीयाका लागि डा राजन शाक्य, प्रान श्रेष्ठ, कुन्दन घिमिरे, मेडिकल अफसर कपिल बेलबासे, बायोमेडिकल इन्जिनीयर शरद भण्डारि र नर्सको टिम छ । राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा मनोचिकित्सा सेवा २०७७ माघबाट शुरु भएको थियो । असोज ३० गतेदेखि प्रतिष्ठानमा १० बेडसहितको मनोचिकित्सा विभाग बनाएर उपचार थालिएको छ ।